জৈৱিক কৃষি (Organic Farming)- ইয়াৰ সুবিধা আৰু অসুবিধাসমূহ

 

জৈৱিক কৃষি (Organic Farming):

জৈৱিক কৃষি হৈছে এক কৃষি পদ্ধতি য’ত ৰাসায়নিক সাৰ, কীটনাশক আৰু অন্যান্য কৃত্ৰিম উপাদানৰ ব্যৱহাৰ নকৰাকৈ প্ৰাকৃতিক উপায়ে খেতি কৰা হয়। এই পদ্ধতিৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে মাটি, উদ্ভিদ, পৰিৱেশ আৰু জনস্বাস্থ্যৰ সুৰক্ষা নিশ্চিত কৰি, সৰ্বোচ্চ পৰিমাণৰ পুষ্টিকৰ আৰু ৰাসায়নিক মুক্ত খাদ্য উৎপাদন কৰা। অসমত, য’ত কৃষি প্ৰধান জীৱন-যাপন, জৈৱিক কৃষিৰ চর্চা বৃদ্ধি পাইছে আৰু ইয়াৰ পৰা কৃষকসকলে মাত্ৰ কৃষিজীৱনৰ অৰ্থনৈতিক দিশে নহয়, পৰিবেশৰ সুৰক্ষাৰ ক্ষেত্ৰতও বহু সুবিধা লাভ কৰিছে।

জৈৱিক কৃষিৰ মূল বৈশিষ্ট্য:

1. মাটিৰ স্বাস্থ্য সুৰক্ষা:

   • মাটি সুৰক্ষিত ৰাখিবলৈ জৈৱিক চাষৰ পৰা কৃত্ৰিম ৰাসায়নিক সাৰৰ পৰিবৰ্তে প্ৰাকৃতিক সাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যেনে কম্প’ষ্ট, গোবৰ সাৰ আৰু অন্যান্য জৈৱিক সাৰ। এইবোৰ মাটিৰ উৰ্বৰতা বৃদ্ধি কৰে আৰু মাটিত থকা জীৱাণু আৰু অন্যান্য উপাদানবোৰৰ সঠিক পৰিসৰে বিকাশ ঘটায়।

2. বিভিন্ন শস্যৰ খেতি:

   • জৈৱিক কৃষিত, একে সময়ত একাধিক শস্যৰ খেতি কৰা হয়। এই পদ্ধতি মাটিৰ পুষ্টি সুৰক্ষিত ৰাখে, ৰোগ আৰু কীটপতংগৰ আক্রমণ কম কৰে আৰু কৃষকক অধিক উৎপাদন প্ৰদান কৰে।

3. কীটনাশক আৰু ৰোগবিধান:

   • জৈৱিক খেতিত কীটনাশক আৰু ৰোগনাশক ব্যৱহাৰ কৰা নাযায়। প্ৰাকৃতিক উপায়ৰে কীট-পতংগ আৰু ৰোগৰ পৰা ৰক্ষা কৰাৰ বাবে, পোক-পতংগৰ প্ৰাকৃতিক শত্ৰু ব্যৱহাৰ কৰে বা বুটলোৱা উদ্ভিদৰ পৰা সহায় লয়।

4. পানী আৰু সংৰক্ষণ:

   • জৈৱিক খেতিত পানী ব্যৱস্থাপনা বিশেষ গুৰুত্ব প্ৰাপ্ত। খেতিৰ ক্ষেত্ৰত মাটি সুৰক্ষিত ৰাখি, পানী সংৰক্ষণ আৰু সঠিক বিতৰণ নিশ্চিত কৰা হয়।

5. প্ৰাণী কল্যাণ:

   • জৈৱিক পশুপালন তন্ত্ৰত প্ৰাণীসকলৰ ভাল পৰিসৰেৰে জীৱন নিৰ্বাহ কৰা হয়। ইয়াত প্ৰাকৃতিক খোৱা আৰু খোলামেলা পৰিসৰেৰে পশুপালন কৰা হয়।

জৈৱিক কৃষিৰ প্ৰকাৰসমূহ:

1. কম্প’ষ্টিং (Composting):

   • পৰিত্যক্ত গছৰ পাতা, গোবৰ, আৰু খাদ্যৰ বাকী অংশৰ পৰা জৈৱিক সাৰ তৈয়াৰ কৰা হয়। এই সাৰ মাটিত ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাতে মাটিৰ উৰ্বৰতা বৃদ্ধি হয়।

2. শস্য ৰোটেচন (Crop Rotation):

   • একে ক্ষেত্ৰত একে শস্যৰ চাষ নকৰাকৈ, বেলেগ বেলেগ ধৰণৰ শস্য পৰিৱৰ্তন কৰি চাৰা আৰু মাটিৰ সুষ্টু পৰিসৰ বজাই ৰখা হয়।

3. ঢালনি আৰু মাচলাৰ ব্যৱহাৰ:

   • মাটিৰ ওপৰত পাত বা অন্য প্ৰাকৃতিক উপাদানৰ মাচলা দিয়া হয়, যাৰ পৰা মাটিৰ আর্দ্ৰতা ৰক্ষা হয়।

4. পানী সঞ্চয় আৰু ব্যবস্থাপনা:

   • মাটিৰ আর্দ্ৰতা ৰক্ষা কৰিবলৈ জৈৱিক খেতিত পানী সঞ্চয় ব্যৱস্থাৰ সঠিক ব্যৱহাৰ কৰা হয়। পুৰণি জলাশয় পদ্ধতিৰে কৃষি প্ৰতিৰক্ষা কৰা হয়।

5. প্ৰাকৃতিক কীটনাশক ব্যৱহাৰ:

   • কীট-পতংগৰ পৰা ৰক্ষা কৰিবলৈ জৈৱিক খেতি প্ৰাকৃতিক কীটনাশক (যেনে নিম তেল, মিঠাতিল ইত্যাদি) ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

জৈৱিক কৃষিৰ সুবিধাসমূহ:

1. পৰিবেশৰ সুৰক্ষা:

   • জৈৱিক খেতি পৰিবেশৰ ক্ষতি কৰা ৰাসায়নিকৰ পৰা মুক্ত থাকে। এই পদ্ধতি মাটি, পানী আৰু বায়ু সুৰক্ষিত ৰাখে, আৰু পৰিবেশৰ পৰা ৰাসায়নিক প্ৰদূষণ কম কৰে।

2. মানৱ স্বাস্থ্যৰ সুৰক্ষা:

   • ৰাসায়নিক মুক্ত ফলমূল আৰু শস্য উৎপাদনে অধিক স্বাস্থ্যৰ উপকাৰিতা আৰু ৰোগৰ পৰা সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে।

3. অৰ্থনৈতিক লাভ:

   • জৈৱিক খেতিৰ পৰা উৎপাদিত সামগ্ৰী উচ্চ মূল্যত বিক্ৰী হয়, যাৰ ফলত কৃষকসকলে অধিক মুনাফা লাভ কৰে। লগতে, কৃষকসকলে সাৰ, কীটনাশক আদি কৃত্ৰিম উপাদানৰ ব্যৱহাৰ কম কৰাৰ বাবে খৰচ কম হয়।

4. প্ৰাণী কল্যাণ:

   • জৈৱিক খেতিত প্ৰাণীসকলৰ বাবে অধিক মুক্ত পৰিসৰ আৰু স্বাস্থ্যকৰ পৰিৱেশ থাকে। ঔষধ বা ৰোগৰ চিকিত্সাৰ বাবে ৰাসায়নিকৰ পৰিৱৰ্তে প্ৰাকৃতিক উপায় ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

 

অসমৰ দৰে কৃষি-নির্ভৰ ৰাজ্যত জৈৱিক কৃষি এক উৎকৃষ্ট বিকল্প পদ্ধতি হিচাপে গণ্য হৈছে। এই পদ্ধতি মাটিৰ উৰ্বৰতা বজাই ৰাখি, পৰিৱেশৰ সুৰক্ষা নিশ্চিত কৰে আৰু কৃষকৰ লাভৰ ক্ষেত্ৰত সহায় কৰে য’ত একে সময়ত পৰিৱেশ, স্বাস্থ্য আৰু অৰ্থনীতিৰ উপকাৰ হয়, গতিকে যিকোনো দিশৰ পৰা কৃষিৰ উন্নতিৰ বাবে এক সঠিক পথ। এই পদ্ধতিৰ দ্বাৰা কৃষকসকলে কীটনাশক বা ৰাসায়নিক সাৰ ব্যৱহাৰ নকৰাকৈ উপযুক্ত গুণাগুণ সম্পন্ন ফচল লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে। তাৰোপৰি এই পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰিলে মাটিৰ গুণাগুণ বিনষ্ট নহয় অৰ্থাৎ মাটি বা পানী দূষিত হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা পৰে।

 

জৈৱিক কৃষি সম্পর্কিত গুৰুত্বপূর্ণ প্ৰশ্ন আৰু উত্তৰসমূহ:

1. জৈৱিক কৃষি কি?উত্তৰ: জৈৱিক কৃষি হৈছে এক কৃষি পদ্ধতি য’ত প্ৰাকৃতিক উপায়ৰে শস্য উৎপাদন কৰা হয়। ইয়াত ৰাসায়নিক সাৰ, কীটনাশক, আৰু অন্যান্য কৃত্ৰিম ৰাসায়নিক উপাদানৰ ব্যৱহাৰ নহয়। ইয়াৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে মাটি, উদ্ভিদ আৰু পৰিৱেশৰ স্বাস্থ্য সুৰক্ষিত ৰখা।
2. জৈৱিক কৃষিত কোন ধৰণৰ সাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়?উত্তৰ: জৈৱিক কৃষিত কৃত্ৰিম সাৰৰ পৰিৱৰ্তে প্ৰাকৃতিক সাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে, গৰুৰ গোবৰ, আন আন প্ৰাণীৰ মল মূত্ৰ, কম্প’ষ্ট, কেঁচু, আৰু অন্যান্য জৈৱিক সাৰ।
3. শস্য ৰোটেচন কি আৰু এই পদ্ধতি কেনেকৈ মাটিৰ স্বাস্থ্য সুৰক্ষিত ৰাখে?উত্তৰ: শস্য ৰোটেচন হৈছে এক পদ্ধতি য’ত একে ক্ষেত্ৰত একে ধৰণৰ শস্যৰ খেতি নকৰাকৈ, বেলেগ বেলেগ ধৰণৰ শস্য পৰিৱৰ্তন কৰি লাগোৱা হয়। এই পদ্ধতিয়ে মাটিৰ পুষ্টি উপাদানসমূহৰ সঠিক ব্যৱহাৰ নিশ্চিত কৰে আৰু মাটিত পুষ্টিৰ অভাব ৰোধ কৰে।
4. কম্প’ষ্টিং পদ্ধতি কেনেকৈ মাটিৰ উৰ্বৰতা বৃদ্ধি কৰে?উত্তৰ: কম্প’ষ্টিং হৈছে এক প্ৰাকৃতিক পদ্ধতি য’ত বিভিন্ন জৈৱিক উপাদানবোৰ (যেনে গছৰ পাত, গোবৰ, ৰাসায়নিক মুক্ত খাদ্যৰ বাকী অংশ) ব্যৱহাৰ হয়। এই সাৰ মাটিত যোগ কৰিলে মাটিৰ উৰ্বৰতা বৃদ্ধি পায়, মাটিৰ স্থিতিশীলতা বজাই থাকে আৰু শস্যৰ বৃদ্ধি উন্নত হয়।

Q. জৈৱিক কৃষি কাক বোলে?

উত্তৰ: জৈৱিক উপাদানসমূহ যেনে – পচন সাৰ, ঘৰুৱা আৱৰ্জনা ইত্যাদি ব্যৱহাৰ কৰি কৃষি কৰাকে জৈৱিক কৃষি বোলে।

Q. জৈৱিক কৃষিৰ বাবে কি কি ব্যৱহাৰ কৰা হয়?

উত্তৰ: গৰুৰ গোবৰ, পচন সাৰ, ঘৰুৱা আৱৰ্জনা ইত্যাদি সাৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

Q. শস্যৱৰ্তন বুলিলে কি বুজায়?

উত্তৰ: একেদৰে মাটিত বাৰে বাৰে একে খেতি নকৰি মাজে মাজে মাহ জাতীয় খেতি কৰিলে মাটিৰ উৰ্বৰতা বৃদ্ধি পায়। ইয়াক শস্যৱৰ্তন বোলে।

Q. জৈৱিক কৃষিৰ মূল সুবিধা কি?

উত্তৰ: পৰিৱেশ প্ৰদূষণৰ মাত্ৰা হ্ৰাস কৰে।